In Longyearbyen is het gebruikelijk om je schoenen uit te doen in veel restaurants, hotels en zelfs bij sommige winkels en musea. Bij de ingang van veel gelegenheden vind je rekken of bakken voor schoenen, waar bezoekers hun schoenen kunnen achterlaten.
Longyearben: de meeste Noordelijke stad
Waarom naar Spitsbergen gaan
Ik ben op weg naar Longyearbyen, het noordelijkste stadje ter wereld, en het avontuur begint al hoog boven de Noord-Atlantische Oceaan. Terwijl het vliegtuig zijn koers wijzigt naar de afgelegen archipel van Spitsbergen, verandert het uitzicht buiten het raam langzaam. Het landschap wordt steeds witter en ongerepter, met glinsterende ijsbergen die verspreid liggen in de ijzige wateren beneden.
Naarmate we lager komen, wordt het uitzicht spectaculair. De bergen, gehuld in een dikke laag sneeuw, rijzen op uit de horizon. Hun ruige pieken steken scherp af tegen de helderblauwe lucht, en de zon werpt een zachte gloed over het landschap. Het voelt alsof de ijsvlakten bezaaid zijn met duizenden diamanten die schitteren in het arctische licht.
Bij aankomst omringt de koude, heldere lucht van Longyearbyen me meteen. De rust en het overweldigende natuurschoon maken duidelijk dat ik een plek heb bereikt waar de natuur de baas is. Hier in Longyearbyen, waar avontuur op elke hoek te vinden is, staat me een onvergetelijke reis te wachten. Of het nu honden sledding is door het witte landschap, sneeuwscooteren over eindeloze vlaktes of het verkennen van ijsgrotten diep in de gletsjers – alles roept om ontdekt te worden.
Ook zijn er momenten van stilte en verwondering, zoals het spotten van het betoverende noorderlicht of een wandeling door de sneeuwvlakten op sneeuwschoenen, waar je je haast alleen op de wereld voelt. Longyearbyen biedt een ervaring die zeldzaam is en een verbinding met de natuur die je zelden elders vindt. Met elke stap die ik hier zet, voelt het alsof ik niet alleen een nieuwe wereld ontdek, maar ook een stukje van mezelf. Dit is Spitsbergen: een plek om in je hart te sluiten en nooit meer los te laten.
Longyearben
Longyearbyen, de hoofdplaats van Spitsbergen en het meest noordelijke stadje ter wereld, is een unieke plek waar avontuur, natuur en geschiedenis samenkomen. Gelegen op de eilandengroep Svalbard, op zo’n 1.300 kilometer van de Noordpool, trekt het stadje jaarlijks reizigers aan die op zoek zijn naar het echte Arctische avontuur. Ooit opgezet als mijnstadje door de Amerikaan John Munro Longyear (waar het zijn naam aan te danken heeft), is Longyearbyen tegenwoordig veel meer dan alleen een mijnwerkersgemeenschap; het is een culturele en wetenschappelijke hub midden in de wildernis.
In Longyearbyen leef je letterlijk op de grens van de bewoonde wereld en de uitgestrekte, ruige natuur. Er is een klein maar bruisend centrum met kleurrijke houten huisjes, enkele gezellige bars, restaurants, een kerk, en zelfs een universiteit gespecialiseerd in poolonderzoek, de Universiteit van Svalbard (UNIS). De stad biedt de perfecte balans tussen comfort en avontuur, met winkels, een museum en zelfs een zwembad, maar het wordt pas echt bijzonder zodra je het stadje achter je laat.
Door de ligging in het Arctische gebied is het klimaat hier uniek. Van eind oktober tot half februari gaat de zon niet op en dompelt de poolnacht Longyearbyen in een diepblauwe duisternis, met het noorderlicht dat als een magische lichtshow boven de stad verschijnt. In de zomer daarentegen, van half april tot half augustus, is er juist sprake van middernachtzon, en blijft het 24 uur per dag licht, wat een surrealistische sfeer creëert.
Veiligheid is ook een belangrijk aspect van het leven hier. Longyearbyen is omringd door ruige natuur waar ijsberen voorkomen. Buiten de stad mag je daarom niet zonder geweer of vergunning op pad gaan, wat een bepaalde spanning en charme toevoegt aan het dagelijkse leven. Maar dat houdt de bewoners en bezoekers niet tegen: de omgeving nodigt uit tot avontuurlijke activiteiten zoals sneeuwscooteren, gletsjerwandelingen, ijsgrot-verkenningen en hondensleeën.
De stad is ook een cultureel centrum. Met evenementen zoals het Polarjazz Festival en het Solfestuka-festival, dat het einde van de poolnacht viert, biedt Longyearbyen verrassend veel kunst, muziek en gezelligheid. Het Svalbard Museum vertelt de geschiedenis van de regio en het leven in het hoge noorden. Daarnaast huisvest Longyearbyen de wereldberoemde Svalbard Global Seed Vault – een bunker diep in de permafrost die zaden van over de hele wereld bewaart als back-up voor onze voedselzekerheid.
In de winter rijden er meer sneeuwscooters rond dan er mensen wonen in Longyearbyen. Dit komt omdat sneeuwscooters essentieel zijn voor vervoer en recreatie tijdens de lange wintermaanden. De geïsoleerde ligging, het ruige terrein en de vaak extreme weersomstandigheden maken sneeuwscooters een praktische en populaire keuze om je te verplaatsen buiten het stadje.
In Longyearbyen wonen ongeveer 2,000 mensen, maar er worden geschat zo’n 4,000 tot 5,000 sneeuwscooters geregistreerd. Deze zijn vooral populair onder zowel de bewoners als toeristen die het Arctische landschap willen verkennen.
Geschiedenis
1. Begin van de Mijnbouw (1906-1940)
- John Munro Longyear en Arctic Coal Company: In 1906 begon John Munro Longyear, die zijn fortuin had vergaard in hout en mijnbouw in de Verenigde Staten, een steenkoolmijn op Spitsbergen. Hij richtte de Arctic Coal Company op, en de nederzetting die groeide rondom de mijn werd “Longyear City” genoemd, wat later Longyearbyen werd.
- Noorse Overname: In 1916 verkocht Longyear zijn belangen aan het Noorse bedrijf Store Norske Spitsbergen Kulkompani, dat de mijnbouwactiviteiten voortzette en uitbreidde. De mijnbouw groeide uit tot de kernactiviteit in Longyearbyen en was de voornaamste reden voor de aanwezigheid van mensen in dit afgelegen gebied.
2. Tweede Wereldoorlog (1940-1945)
- Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Longyearbyen strategisch belangrijk omdat steenkool waardevol was voor energievoorziening. In 1943, uit angst voor een Duitse aanval, werden de inwoners geëvacueerd naar het vasteland van Noorwegen.
- Duitse troepen vernietigden de stad tijdens de oorlogsjaren, waarbij mijngebouwen, woningen en infrastructuur zwaar beschadigd raakten.
3. Herbouw en Groei na de Oorlog (1945-1970)
- Heropbouw en Staatssteun: Na de oorlog herbouwde Noorwegen de stad en hervatte de mijnbouwactiviteiten, met sterke steun van de Noorse overheid. Longyearbyen werd in deze periode een symbolisch belangrijke nederzetting voor Noorwegen als grenspost in het hoge noorden.
- Ontwikkeling van Infrastructuur: De regering investeerde in basisinfrastructuur zoals scholen, woningen en gezondheidszorg om het stadje leefbaar te maken voor gezinnen van mijnwerkers. In deze periode werd Longyearbyen een meer gevestigde gemeenschap.
4. Transformatie naar een Moderne Stad (1970-2000)
- Diversificatie: Vanaf de jaren 1970 begon Noorwegen de economie van Longyearbyen te diversifiëren en zich te richten op onderzoek, onderwijs en toerisme, om de afhankelijkheid van de mijnbouw te verminderen.
- Universiteit en Onderzoek: In de jaren 1990 werd de Universiteit van Svalbard (UNIS) opgericht, wat onderzoekers en studenten van over de hele wereld aantrok om het Arctische ecosysteem, geologie en klimaat te bestuderen.
5. Toerisme en Milieubescherming (2000-heden)
- Groei van het Toerisme: Door de toenemende populariteit van Arctisch toerisme groeide het aantal bezoekers aan Longyearbyen aanzienlijk. Sneeuwscooters, hondensleetochten, en cruises naar het Noordpoolgebied werden populaire activiteiten.
- Einde van de Mijnbouw: In de afgelopen jaren is de mijnbouw verder afgebouwd. De meeste mijnen zijn gesloten, en de economie van Longyearbyen is nu voornamelijk gebaseerd op toerisme, wetenschap en onderwijs.
- Milieubescherming en Klimaatonderzoek: Door zijn unieke ligging is Longyearbyen een belangrijk centrum geworden voor klimaatonderzoek. Het Arctische gebied warmt sneller op dan andere delen van de wereld, waardoor de stad en de omliggende natuur een cruciaal studiegebied zijn voor klimaatverandering.
Hedendaags Longyearbyen
Longyearbyen is tegenwoordig een bijzondere, internationale gemeenschap met inwoners uit meer dan 50 landen. Het stadje, dat nog steeds geen wegen naar andere steden of dorpen heeft, is een afgelegen maar levendige hub voor toeristen, onderzoekers en avonturiers. Met een sterke focus op duurzaamheid en bescherming van de Arctische natuur is het een unieke mix van geschiedenis, wetenschap en moderne ontwikkelingen in een van de meest noordelijke nederzettingen ter wereld.
Het gebruik om je schoenen uit te doen in openbare gebouwen in Longyearbyen heeft zijn oorsprong in de vroege geschiedenis van de nederzetting en weerspiegelt de invloed van de ruige Arctische omgeving en de mijnbouwtraditie van Spitsbergen. Longyearbyen werd begin 20e eeuw gesticht als mijnwerkersstad, en de meeste bewoners werkten in de steenkoolmijnen. Mijnwerkers droegen zware, vaak modderige en stoffige laarzen naar hun werk, en om de woonruimtes en gemeenschappelijke ruimtes schoon te houden, werd het een gewoonte om bij binnenkomst de schoenen uit te doen. De smurrie en het steenkoolstof van de mijnen wilden ze liever buiten houden en Spitsbergen heeft een lange winterperiode met sneeuw en ijs, wat betekent dat de straten en paden vaak nat, besneeuwd of modderig zijn. Schoenen uitdoen bij de ingang voorkomt dat modder, sneeuw en vocht mee naar binnen worden genomen, waardoor het binnen warmer en aangenamer blijft.
Logeren
In Longyearbyen zijn er verrassend veel accommodatiemogelijkheden, variërend van eenvoudige hostels tot luxueuze hotels en unieke lodges die perfect aansluiten bij het avontuurlijke karakter van Spitsbergen. Reserveer goed op te tijd, want de prijzen kunnen snel stijgen
1. Radisson Blu Polar Hotel Spitsbergen
Het Radisson Blu is het noordelijkste viersterrenhotel ter wereld en biedt een prachtig uitzicht op de omringende bergen en fjorden. Het hotel heeft moderne kamers, een gezellig restaurant, en een jacuzzi buiten, perfect om te ontspannen na een dag vol avontuur.
2. Funken Lodge
Funken Lodge is een stijlvol en comfortabel hotel dat een luxere ervaring biedt met een elegante, warme sfeer. Het interieur is geïnspireerd door de rijke geschiedenis van de mijnindustrie op Spitsbergen. Het hotel beschikt over een uitstekend restaurant, moderne faciliteiten en een wijnkelder, en biedt een prachtig uitzicht op het omringende landschap.
3. Svalbard Hotell | Polfareren
Dit moderne hotel ligt centraal in Longyearbyen en heeft stijlvolle kamers, een bar en een restaurant. Het Svalbard Hotell | Polfareren biedt een gezellig verblijf met kamers en appartementen, en heeft alles wat je nodig hebt voor een comfortabel verblijf. Het hotel biedt ook excursies aan, zoals noorderlichttours en hondensleeën.
4. Gjestehuset 102
Voor een budgetvriendelijk verblijf biedt Gjestehuset 102 een eenvoudige en gezellige optie. Dit voormalige mijnwerkersgebouw ligt iets buiten het stadscentrum, maar heeft een warme en vriendelijke sfeer. Het biedt zowel privé- als gedeelde kamers en is populair onder backpackers en reizigers die een authentieke ervaring zoeken.
5. Mary-Ann’s Polarrigg
Dit hotel, gehuisvest in een voormalige mijnwerkersbarak, heeft een unieke, rustieke stijl die de historie van Spitsbergen weerspiegelt. Mary-Ann’s Polarrigg biedt een gezellige sfeer met themakamers en een geweldige serre waar je kunt ontspannen met uitzicht op de bergen. Er is ook een restaurant en een bar in het complex.
6. Coal Miners’ Cabins
De Coal Miners’ Cabins bevinden zich in Nybyen, een stukje buiten het centrum van Longyearbyen. Dit verblijf in de stijl van een mijnwerkerskamp biedt eenvoudige, gezellige kamers en een restaurant met een relaxte sfeer. Het is een populaire keuze voor reizigers die een betaalbare en authentieke ervaring zoeken.
7. Basecamp Hotel
Het Basecamp Hotel is een boetiekhotel met een knusse, avontuurlijke uitstraling. De kamers zijn ingericht met drijfhout en gerecycled materiaal, wat het geheel een uniek en duurzaam tintje geeft. Het hotel organiseert allerlei expedities, zoals hondensleeën en sneeuwscootertochten, en is perfect voor reizigers die avontuur willen combineren met comfort.
8. Arctic Wilderness Lodges
Voor een echt avontuurlijke ervaring kun je ook kiezen voor een verblijf in een van de afgelegen Arctic Wilderness Lodges, zoals Isfjord Radio. Deze lodges liggen buiten Longyearbyen en bieden een geïsoleerd verblijf midden in de natuur. Bereikbaar per sneeuwscooter of boot, kun je hier genieten van de rust en stilte van de Arctische wildernis, ver weg van de bewoonde wereld.
Eten
In Longyearbyen zijn er diverse plekken om goed te eten, variërend van eenvoudige eetcafés tot bijzondere restaurants met lokale en internationale gerechten. Daarnaast is er inderdaad een supermarkt voor dagelijkse boodschappen en benodigdheden.
Restaurants in Longyearbyen
Huset Restaurant Huset is een van de meest bijzondere en gerenommeerde restaurants op Spitsbergen. Het biedt een verfijnd menu geïnspireerd door de arctische omgeving, met ingrediënten als rendier, zeevruchten en zelf geplukte kruiden. Huset heeft ook een indrukwekkende wijnkelder en is ideaal voor een unieke culinaire ervaring.
Kroa Kroa is een gezellig restaurant met een rustieke, warme sfeer en een interieur dat doet denken aan een berghut. Het biedt een divers menu met burgers, pizza’s, en lokale gerechten zoals rendierstoofpot. Kroa is een populaire plek onder zowel locals als toeristen.
Restaurant Nansen (Radisson Blu Polar Hotel) Restaurant Nansen biedt een prachtig uitzicht op de omringende bergen en gletsjers. Het menu is internationaal en bevat zowel Noorse als Aziatische invloeden, met opties voor vlees, vis en vegetarische gerechten. Het restaurant heeft ook een uitgebreid ontbijtbuffet.
Funken Bar & Restaurant (Funken Lodge) Dit restaurant, gelegen in Funken Lodge, biedt een moderne en stijlvolle eetervaring. Het menu bevat lokale en internationale gerechten en biedt een verfijnde culinaire ervaring in een comfortabele setting. Funken Lodge heeft ook een eigen wijnkelder.
Svalbar Pub Svalbar is een gezellige pub die perfect is voor een informele maaltijd. Op het menu staan onder andere hamburgers, pizza’s en diverse barhapjes. Dit is een leuke plek om na een dag avontuur te ontspannen met een drankje en wat comfort food.
Fruene Kafé Fruene is een gezellige koffiebar en bakkerij in het centrum van Longyearbyen. Ze serveren koffie, gebak, en lichte maaltijden zoals salades en sandwiches. Fruene is ideaal voor een lunch of een pauze met iets lekkers.
Is er een supermarkt?
Ja, er is een supermarkt in Longyearbyen genaamd Svalbardbutikken. Dit is de enige supermarkt op Spitsbergen en ligt centraal in Longyearbyen. De supermarkt biedt een verrassend breed aanbod, van verse producten tot huishoudelijke artikelen en zelfs outdoor- en kampeerbenodigdheden. Omdat veel producten geïmporteerd moeten worden, kunnen sommige items wat duurder zijn dan op het vasteland van Noorwegen.
Op de facebook groep Dagens i Longyearbyen vind je alle week specials terug die restaurants serveren.
